Toen ik vanochtend naar de supermarkt liep lag er een plas bloed in de tunnel die onder het station door gaat. In eerste instantie liep ik er langs zonder er al te veel bij na te denken, maar dat duurde niet lang. De plas was te groot om zomaar links te laten liggen. Deze plas bloed was een overblijfsel van een tragedie, de verteller van een traumatisch verhaal.
De plas bloed deed me denken aan gebeurtenissen eerder deze week, toen in mijn wijk een student werd doodgeschoten. De daders waren niet uit op zijn geld, sieraden of zijn mobiele telefoon. Een auto reed voorbij, de passagier opende het vuur op de twee wandelende jongens en raakten een van de twee fataal in het hoofd, waarna de auto er vandoor ging. De omgekomen student had geen strafblad, hetgeen doet vermoeden dat het om een willekeurige moord gaat. Vaak velangen bendes in Kaapstad van nieuwe leden een initiatiemoord. Dit om verzekerd te zijn van zijn loyaliteit, en om iets te hebben waarmee hij kan worden gechanteerd. Het lijkt erop dat dit de reden is geweest om tijdens de schemering van deze doordeweekse dag in Observatory willekeurig iemand dood te schieten.
De reacties in de buurt waren gemengd. Over het algemeen was men geschrokken, maar de frequentie van dit soort gebeurtenissen maakten referenties naar de moord al snel blase. Criminaliteit staat dagelijks op het menu, en een moord is daarop slechts het soort variatie als gebakken aardappeltjes op de gewoonlijke puree. De plas bloed in het tunneltje dat ik dagelijks neem, maar snachts vermijd ten koste van een omweg van 5 minuten, is daarvan een voorbeeld. Op mijn weg terug met de boodschappen was het opgeruimd, de trap nog natglimmend, de geur van zeep en chloor in de lentelucht. Het zal me verbazen als ik nog iets van hoor van dit incident, en de vraag is of het in de statistieken zal terugkeren. Een simpele plas bloed in een tunnel lijtk nr bij te horen.
maandag 5 oktober 2009
dinsdag 8 september 2009
Chaos op de weg naar veiligheid
Ontmoet Mike. Elke keer als iemand zijn auto om een lantaarnpaal vouwt, met een ongecertificeerd taxibusje over de vangrail slaat, of frontaal een tegenligger ramt, kan Mike met een tevreden glimlach rekenen op een volle portomonee.
Mike is namelijk de eigenaar van een 'panel shop', het pompende hart van Zuid-Afrika's rampzalige verkeersongevallencijfers. Een blik op zijn erf op mijn weg naar de uni-shuttle visualiseert de abstracte nieuwskoppen langs de weg als "10 die in horror taxi crash". Een sportwagen met ingedeukte bestuurderskant, versplinterd raam en met afgeslepen dak. Een compleet ingedeukte taxibus. Een Volkwagen waarvan de achterkant lijkt te zijn geraakt door een komeet.
De minibusjes die voor het grootste gedeelte het openbaar vervoer verzorgen worden al jaren gezien als de bron van een groot gedeelte van alle verkeersonheil. Vaak zonder rijbewijs rijden deze busjes luid toeterend en schreeuwend een bepaalde route, waarlangs ze overal stoppen voor het oppikken en droppen van passagiers. Veel van de busjes zijn al lang over hun houdbaarheidsdatum heen, en sommige zijn zelfs nooit bedoeld geweest voor persoonsvervoer en de veiligheidseisen die formeel bestaan. De overheid is tot op heden niet in staat gebleken op te treden tegen de taxisector.
Sommigen zeggen dat het komt door de geweldadige actiebereidheid van de criminele organisaties die achter de taxibusiness zitten. Beter betaald en beter bewapend dan de politie waagt niemand het om ze ook maar een strobreed in de weg te leggen. De bloedige taxi-oorlogen van enkele jaren geleden zijn een voorbeeld van de radicale houding van de taxichauffeurs, net als de nachtelijke schietpartijen op Johannesburg's nieuwe bussysteem dat is ingevoerd voor het WK 2010. Bang voor het verlies van klandizie werden 's nachts verschillende bussen tegelijkertijd onder vuur genomen door de informele taxis, waarbij verschillende pasagiers gewond raakten.
Op hetzelfde moment wordt beweerd dat de overheid geen actie wil ondernemen tegen de taxisector. Als een van de weinige economische sectoren die voor bijna 100% in handen is van niet-blanken, zou het aan banden leggen en reguleren van deze sector kunnen worden begrepen als tegenwerking van post-apartheid nivellering en uitholling van het electoraat. Zoals in de behandeling van praktisch elk politiek probleem wordt de 'ras-kaart' met overvloed gespeeld: wanneer het maar even kan worden argumenten van een tegenpartij afgedaan als rascisme. Het voorbeeld van de blanke Zuid-Afrikaan die in Canada een verblijfsvergunning heeft gekregen omdat hij in zijn thuisland om zijn huidskleur vervolgd zou worden, laat zien dat de nieuwe machtsbalans het nu ook voor blanken mogelijk maakt met succes rascisme als argument te mobiliseren.
Een probleem dat zeker niet te ontkennen valt binnen machtsposities in Zuid-Afrika is het afleggen van verantwoording. De minister van verkeer heeft meermaals een verbetering beloofd in de taxi sector, al tonen nieuwe cijfers aan dat de pakweg 250.000 minibusjes jaarlijks verantwoordelijk zijn voor 175.000 ongelukken. Waar bekendmaking van deze cijfers zou moeten leiden tot het aftreden van de minister, blijft in de ANC regering iedereen netjes op zijn plaats, houdt elkaar de hand boven het hoofd of noemt het racisme. Het probleem wordt daarmee niet opgelost en blijft dagelijks levens en handen vol geld kosten. En dat is voor niemand goed. Behalve voor Mike. Elke dag slaat hij waar mogelijk netjes de deuken uit auto's. Evenzovaak zie ik hem de onderdelen van een compleet onbruikbaar gecrasht voertuig strippen, als een gestrande walvis in een plas van splinters. Zonder Mike het eten uit de mond te willen wensen, zou ik Mike's omscholing tot bijzonder-agent openbaarvervoer handhaving met vreugde tegemoet zien.
Mike is namelijk de eigenaar van een 'panel shop', het pompende hart van Zuid-Afrika's rampzalige verkeersongevallencijfers. Een blik op zijn erf op mijn weg naar de uni-shuttle visualiseert de abstracte nieuwskoppen langs de weg als "10 die in horror taxi crash". Een sportwagen met ingedeukte bestuurderskant, versplinterd raam en met afgeslepen dak. Een compleet ingedeukte taxibus. Een Volkwagen waarvan de achterkant lijkt te zijn geraakt door een komeet.
De minibusjes die voor het grootste gedeelte het openbaar vervoer verzorgen worden al jaren gezien als de bron van een groot gedeelte van alle verkeersonheil. Vaak zonder rijbewijs rijden deze busjes luid toeterend en schreeuwend een bepaalde route, waarlangs ze overal stoppen voor het oppikken en droppen van passagiers. Veel van de busjes zijn al lang over hun houdbaarheidsdatum heen, en sommige zijn zelfs nooit bedoeld geweest voor persoonsvervoer en de veiligheidseisen die formeel bestaan. De overheid is tot op heden niet in staat gebleken op te treden tegen de taxisector.
Sommigen zeggen dat het komt door de geweldadige actiebereidheid van de criminele organisaties die achter de taxibusiness zitten. Beter betaald en beter bewapend dan de politie waagt niemand het om ze ook maar een strobreed in de weg te leggen. De bloedige taxi-oorlogen van enkele jaren geleden zijn een voorbeeld van de radicale houding van de taxichauffeurs, net als de nachtelijke schietpartijen op Johannesburg's nieuwe bussysteem dat is ingevoerd voor het WK 2010. Bang voor het verlies van klandizie werden 's nachts verschillende bussen tegelijkertijd onder vuur genomen door de informele taxis, waarbij verschillende pasagiers gewond raakten.
Op hetzelfde moment wordt beweerd dat de overheid geen actie wil ondernemen tegen de taxisector. Als een van de weinige economische sectoren die voor bijna 100% in handen is van niet-blanken, zou het aan banden leggen en reguleren van deze sector kunnen worden begrepen als tegenwerking van post-apartheid nivellering en uitholling van het electoraat. Zoals in de behandeling van praktisch elk politiek probleem wordt de 'ras-kaart' met overvloed gespeeld: wanneer het maar even kan worden argumenten van een tegenpartij afgedaan als rascisme. Het voorbeeld van de blanke Zuid-Afrikaan die in Canada een verblijfsvergunning heeft gekregen omdat hij in zijn thuisland om zijn huidskleur vervolgd zou worden, laat zien dat de nieuwe machtsbalans het nu ook voor blanken mogelijk maakt met succes rascisme als argument te mobiliseren.
Een probleem dat zeker niet te ontkennen valt binnen machtsposities in Zuid-Afrika is het afleggen van verantwoording. De minister van verkeer heeft meermaals een verbetering beloofd in de taxi sector, al tonen nieuwe cijfers aan dat de pakweg 250.000 minibusjes jaarlijks verantwoordelijk zijn voor 175.000 ongelukken. Waar bekendmaking van deze cijfers zou moeten leiden tot het aftreden van de minister, blijft in de ANC regering iedereen netjes op zijn plaats, houdt elkaar de hand boven het hoofd of noemt het racisme. Het probleem wordt daarmee niet opgelost en blijft dagelijks levens en handen vol geld kosten. En dat is voor niemand goed. Behalve voor Mike. Elke dag slaat hij waar mogelijk netjes de deuken uit auto's. Evenzovaak zie ik hem de onderdelen van een compleet onbruikbaar gecrasht voertuig strippen, als een gestrande walvis in een plas van splinters. Zonder Mike het eten uit de mond te willen wensen, zou ik Mike's omscholing tot bijzonder-agent openbaarvervoer handhaving met vreugde tegemoet zien.
woensdag 26 augustus 2009
Een alledaagse voorstelling
Het is iets voor tienen op de maandag morgen als de zon de mist die over de stad hangt wegbrandt, en upper campus is het decor van een trage drukte die zich alleen of in groepjes van gebouw naar gebouw beweegt. Op en naast de trappen die naar de bibliotheek leiden roken ze een sigaret, lezen ze in een reader, en drinken ze hun koffie. Een glinstering in de zonnebrillen, glimmende sneakers, geblokte shorts, passende tasjes en rokjes,
rokjes, rokjes... met de zon in zicht is elke dag rokjesdag. Om de vijftig meter houden ze halt, groeten een bekende, maken een praatje en lopen verder, opgekamde afros, vette matjes, opgeschoren schedels, cornrows en vlechtjes. Ze vangen een glimp van zichzelf in de zonnebril van een tegenligger en de warmte vult de dag langzaam op. Jameson's Hall kijkt goedkeurend van zijn troon naar het schouwspel aan zijn voeten, naar het toneel omringd door altijd waakzame ogen, gevuld met zelfbewuste wandelaars.Het is een korte wandeling van mijn appartementje naar Obz Cafe, op Lower Main Road. Met een drietal boeken onder mijn arm zet ik me aan een tafeltje in de ochtendzon en bestel een filterkoffie. Hoewel er nauwelijks andere klanten zijn staan er drie man bediening voor de bar, en de eigenaar erachter. Terwijl ik de boeken doorkijk op bruikbare theorie voor mijn paper zie ik op straat de jongens in effen overalls de verschillende cafes en restaurants bevoorraden. Ik ken de verschillende soorten gezichten in Observatory ondertussen: de slordige blanke kunstenaars types van boven de 50, de donkere daklozen, sommigen met
uitgebouwde winkelwagens, andere met grote tassen, de schimmige autobewakers, herkenbaar aan hun gele hesjes en de paar tanden in hun mond, de smetteloos geklede zwarte professionals, de iets te dikke studentes in joggingbroek en UCT t-shirt en het functioneel geschoeide Duitse toeristenkoppel met de reisgids naast de camera op tafel. Na een twintigtal pagina's te hebben gelezen en onderstreept pak ik de krant. Ik laat de serveerster nog eens inschenken en reken daarna af, waarna ik via de supermarkt naar huis loop. Een drietal scholieren rent me voorbij, in bordeuaxrood uniform. Terwijl ik met de afstandbediening de poort open zie ik ze aan het eind van de straat net de trein inspringen voordat de deuren sluiten. Langzaam trekt de trein op, en schiet zo aan mijn zicht voorbij, het kleine stationnetje leeg achterlatend. Ik stap mijn huisje binnen en draai de deur achter me op slot.
Abonneren op:
Posts (Atom)