Het sociale kostenplaatje achter een natte telefoon

Zoals ik dat wel vaker doe zat ik in bad te lezen. De Kneipp badolie die mijn moeder bij me had achtergelaten vulde de lucht met de geur van eucalyptus en het water met een zachte blauwe kleur. De dimspotjes schenen zachtjes een warm licht door de badkamer en zweetpareltjes liepen van mijn voorhoofd, via mijn gezicht, langs mijn nek naar beneden. Ik legde mijn boek neer achter de veilige handdoek, schoof mijn hele lijf onder water en kwam boven met het warme water stromend van mijn gezicht. Ik raapte de handdoek op om met droge handen verder kunnen te lezen toen ik een immer gevreesde ‘ploep’ koppelde aan de duikbootimitatie van mijn mobiele telefoon.

In eerste instantie leken mijn vloeken onnodig, want het scherm lichtte nog immer op. Er verscheen wel een koptelefoonsymbooltje in de hoek, maar het gevreesde zwarte scherm bleef uit. Snel haalde ik het machientje uit elkaar en legde het, terwijl ik nog steeds in bad zat, uitgespreid over de veilige handdoek. De combinatie van waterdruppels en SIM-kaart deed onnatuurlijk aan. Voor het eerst die avond verlangde ik terug naar het moment dat de telefoon nog veilig en droog in de handdoek lag, in plaats van druipend en in losse onderdelen.

Toen het gevalletje later uitgeschud weer in elkaar zat wisselden hoop en wanhoop elkaar af. Het ene moment leek alles koek en ei, het volgende leek mobiele schipbreuk onvermijdelijk. In eerste instantie kon ik reageren op een berichtje van een meisje die zich afvroeg waar ik me ophield. Ik kon nog antwoorden op haar antwoord dat ik niet naar Long Street zou komen, toen het noodlot toesloeg. Verschillende knoppen hadden het gevoel alsof ze elk moment werden ingedrukt, terwijl andere knoppen dienst weigerden. Het was inmiddels laat genoeg om te gaan slapen, maar omdat het meisje aan de andere kant van de lijn de uitdaging had aangenomen dan maar naar mij te komen was het zaak om 1) wakker te blijven en 2) de telefoon op gang te houden.

Alles leek relatief onder controle, en behalve dat ik in mijn smsjes verschillende letters niet kon gebruiken was het vooruitzicht van een nachtelijke compagnon reden genoeg om wakkerig af te wachten. Toen begon het gedonder pas echt. De knop met het rode telefoontje begon te reageren op een onzichtbare vochtimpuls en zette de telefoon voortdurend uit. Dit zorgde ervoor dat ik niet kon bellen (de lijn zou worden afgebroken) en dat ik voortdurend het menuutje op moest laten komen om uitschakelen te vermijden, wachtend op binnenkomende smsjes die van de voortgang van mijn potentiële bedgenoot verhaalden. Naarmate de tekenen omtrent een naderende aankomst rooskleuriger werden, werd de telefoon steeds baldadiger. De laatste onzekerheid werd weggenomen toen ik van een onbekend nummer een waarschuwing kreeg van een vriendin van de dame in kwestie met daarin de opdracht haar om negen uur ’s ochtends de deur uit moest werken vanwege haar verplichting. Toen werd het stil. En dat bleef het.

Na ongemakkelijk lange minuten wist ik mijn telefoon lang genoeg aan de gang te krijgen om te vragen waar ze in hemelsnaam was. Het antwoord dat ik kreeg was niet het antwoord dat ik verlangde. Ze was thuis. Dacht dat ik in slaap was gevallen. Ik mocht nog zeker wel die kant op komen en was meer dan welkom.

Ik betwijfel of er een telefoontje bestaat dat in zulke korte tijd zoveel verbaal en fysiek geweld te verwerken heeft gekregen als het telefoontje dat eerst in warm water werd ondergedompeld, vervolgens meermaals in en uit elkaar gehaald en daarna voor tien lange minuten onder binnensmonds gescheld tegen een matras werd geslagen.

De volgende ochtend mocht hij weer, onder voorbehoud en met oog op vervanging de broekzak in. De maandagochtend was het avontuur voor hem echter voorbij. Niet dat een nieuwe telefoon gratis is. Maar alles beter dan eentje die heeft bewezen nachtelijke huisbezoeken in de war te kunnen schoppen. Geen gevangenen, geen genade.

Goede Vrije Dag

Wat maakt deze vrijdag nou zo Goed? De meest voor de hand liggende reden is dat het hier in Zuid-Afrika een vrije dag is, al is dat in de kip-ei discussie eerder een uitkomst van dan een reden tot benoeming. Maar eerlijk is eerlijk, de ontologie van mijn vrije tijd behoeft op dit moment even geen kritische reflectie.

Een andere reden om vandaag Goed te noemen is dat het dit jaar valt direct na 1 April, die datum die door de joligen onde ons met twee uitroeptekens wordt voorzien op de kalender. De mijne was helaas een tikkeltje humorloos. De meerderheid van mijn studenenten had ('voor de grap' of bloedserieus) niets voorbereid voor de werkgroepen en na het horen van de verschillende excuses voor niet ingeleverd werk hoopte ik dat ik met grappen te maken had. Helaas.

Een rommelige nacht verder, waarin eerst mijn computer het wederom eens begaf, verschillende muggen los gingen op mijn lijf en ik een paar keer gedesorienteerd wakker werd, is het dan zo ver. Zonnetje op, geen afspraken voor de middag, wat nu verder? Er zijn meer dingen die je kunt doen met je goede vrijdag dan Jezus een prettig weekend wensen, al was ik daar erg snel mee vandaag. Mijn idee eerder deze week om voor een week de alcohol te laten staan heeft zich wat verder uitgewerkt en probeert me nu ook weer aan het bewegen te krijgen. Met maanden scriptie werk in het vooruitzicht heeft dat plan zijn aantrekkingskracht.

Met de noodzakelijke documenten in de rugzak, strak gespannen rond mijn sportoutfit, begin ik aan mijn 3-4km jog. De zon heeft dezer dagen wat langer nodig om de stad op temperatuur te brengen, en het is rond negenen nog niet te heet voor de inspanning. Ik merk aan mijn onwennige lichaam dat het alweer even terug is dat het door zulke systematische belading is geloodst.

Aangekomen op de campus, met een nog immer adembenemend gezicht over de Cape Flats tot aan de Hottentot-Holland bergketen, loop ik naar het Arts gebouw, waar de beveiliger me naar binnen bliept. Drie trappen hoger draai ik de sleutel in het slot en open de deur naar mijn kantoortje. In deze ruimte waar de buitenwereld gefilterd naar binnen druppelt in geluid en zonlicht haal ik mijn werk tevoorschijn.

En dit maakt deze vrijdag al helemaal goed. De keus om te doen waar ik me op elke andere vrijdag verplicht toe zou voelen zwaait me prettig de paasdagen in.

Een groot verlies

Op Zaterdag 2 Januari kwam Krishna, vriendin en geliefde, om in een ongeluk in haar geboorteland Kenya.

Op Zaterdag 20 Februari trouwden huisgenoten Emma en Kolade in Fish Hoek in het bijzijn van beider families en een kleurrijke schare vrienden.

Het verwerken van het verlies van een zo dierbaar leven en het vieren van een verkozen verbinding tussen twee mensen die me een thuis in Kaapstad hebben gegeven is onvergelijkbaar. Hoewel het jaar nog geen twee maanden onderweg is, weet ik met zekerheid dat ik 2010 niet zal vergeten.

Ik kende Krishna uit Melbourne waar we beiden op uitwisseling waren, en toen ik afgelopen jaar terug kwam naar Zuidelijk Afrika trof ik haar in Johannesburg. Na een kleine week doorgebracht te hebben in haar ijskoude studentenkamer vertrokken we naar Swaziland. Na enkele dagen bij mijn familie te hebben gelogeerd hebben we een rondreis per auto door Swazi gemaakt en zijn per bus naar Mozambique vertrokken, waar we via Maputo uiteindelijk in Tofo een hutje in de duinen bewoonden. Na nog een nacht in Johannesburg met rijp op het sportveld stapte ik op het vliegtuig naar Kaapstad.

Hoewel aan de andere kant van het land bleven we met elkaar in contact, in verschillende mate van intensiteit, en toen Krish in de Kaapse lente voor een beursinterview naar Kaapstad kwam brachten we samen het weekend door. Het verbaasde me enkele weken later niets te vernemen dat ze de beurs had verdiend, waardoor ze dit jaar aan de Universiteit van Kaapstad zou kunnen studeren. Het vooruitzicht haar om de hoek te hebben verheugde me, en ik was blij te vernemen van haar zusje dat ze een appartement hadden gevonden in Rosebank. 1 Januari stuurde Krishna me het volgende SMSje “A very very very HAPPY NEW YEAR to u! Lots n lots of love n a biggg hug! :)”. Rond 10.00 ‘s ochtends op 2 januari stuurde ik haar een antwoord. Om 13.00 ging mijn telefoon, en Philippa antwoordde mijn vraag hoe het ging trillende stem: “Niet zo goed, Krishna is omgekomen in een ongeluk…….”

De afgelopen zeven weken zijn niet makkelijk geweest. Er zijn nog steeds dagen dat ik verdrietig ga slapen en wakker wordt met brandende tranen in mijn ogen. De auto waar ze in zat was niet eens in beweging toen een te snel rijdende vrachtwagen erbovenop kieperde. Het is bijna een wonder dat haar zusje en een vriendin er zonder de minste verwonding uitkwamen. Nog nooit is iemand zo dichtbij me overleden, nog nooit heb ik zo urgent het verdriet gevoeld van een lege plaats. Onbewust verwacht ik haar nog steeds ineens tevoorschijn te komen, op de campus waar ze nooit heeft gestudeerd zie ik haar donkere bos haar en kleine figuur meerdere keren per dag tussen de andere studenten. Ze zal altijd 21 jaar blijven. En ik zal haar nooit meer zien.

Toen ik in Augustus naar de kamer kwam kijken liet Kolade mij het huis zien. Door de immense voorraad boeken, de schilderijen en kunstzinnige snuisterijen en de buitendouche was ik binnen no-time verkocht. Aangekondigd als schrijver, maar later ook bijzonder goed in andere rollen waaronder academisch docent, tweedehands dealer en openbare aanklager, bleek Kolade al snel de ideale partner voor kleinschalige verbale wapenoefeningen en grotere oratieoorlogvoering. Emma trof ik enkele dagen daarna, en later bleek dat we beiden binnen tien seconden wisten dat het met mij wel goed met elkaar. Emma’s professionele veelzijdigheid heeft zijn oorsprong in haar persoon, en met een verleden in activisme, academie en management zijn er weinig gebieden waar ze geen mening over heeft. Todd, HIV/Aids onderzoeker met een opvallend bescheiden aanwezigheidsafdruk op het huishouden completeerde het gezelschap een maand later.

Emma en Kolade zijn, ongeacht hun Christelijke huwelijk, niet de eerste voor elkaar. Emma kwam uit een eerdere verbintenis, moest wat wilde haren kwijt en vond Kolade in een vrijblijvende periode in zijn leven. Dat ze aan elkaar zijn blijven plakken spreekt voor het effect dat ze op elkaar gehad moeten hebben. Het huwelijk vond plaats op een van de weinige afschuwelijk hete dagen in Kaapstad. Terwijl de thermometer 36 graden aangaf bewogen de programma boekjes ritmisch heen en weer over de gehele lengte van de kerkbanken. Kolade’s familie uit Nigeria werd gerepresenteerd door zijn moeder en oudste broer, terwijl Emma’s gehele familie uit de Oostkaap present was. Tijdens het uitspreken van de woorden “ja, ik wil” maakte Kolade met gebalde vuisten in de lucht een gebaar alsof hij een gescoorde goal vierde, en ik vermoed dat Emma nog dagen nadien moet hebben rondgelopen met speirpijn in haar kaken van het glimlachen. De ijskoude champagne heeft nooit beter gesmaakt.

De bruiloft was geweldig, en het geimproviseerde feest naderhand met de laatste fles champagne in een overvolle auto uniek. Toch voelde voor mij alle vreugde en blijdschap getint. Eens in de zoveel tijd waren mijn gedachte bij Krishna. De vervelende dingen zijn nu eenmaal vervelender dan de fijne dingen goed. En zeker op een dag van torenhoge blijdschap is de schrale lege diepte van verlies zoveel scherper te zien.