Een groot verlies

Op Zaterdag 2 Januari kwam Krishna, vriendin en geliefde, om in een ongeluk in haar geboorteland Kenya.

Op Zaterdag 20 Februari trouwden huisgenoten Emma en Kolade in Fish Hoek in het bijzijn van beider families en een kleurrijke schare vrienden.

Het verwerken van het verlies van een zo dierbaar leven en het vieren van een verkozen verbinding tussen twee mensen die me een thuis in Kaapstad hebben gegeven is onvergelijkbaar. Hoewel het jaar nog geen twee maanden onderweg is, weet ik met zekerheid dat ik 2010 niet zal vergeten.

Ik kende Krishna uit Melbourne waar we beiden op uitwisseling waren, en toen ik afgelopen jaar terug kwam naar Zuidelijk Afrika trof ik haar in Johannesburg. Na een kleine week doorgebracht te hebben in haar ijskoude studentenkamer vertrokken we naar Swaziland. Na enkele dagen bij mijn familie te hebben gelogeerd hebben we een rondreis per auto door Swazi gemaakt en zijn per bus naar Mozambique vertrokken, waar we via Maputo uiteindelijk in Tofo een hutje in de duinen bewoonden. Na nog een nacht in Johannesburg met rijp op het sportveld stapte ik op het vliegtuig naar Kaapstad.

Hoewel aan de andere kant van het land bleven we met elkaar in contact, in verschillende mate van intensiteit, en toen Krish in de Kaapse lente voor een beursinterview naar Kaapstad kwam brachten we samen het weekend door. Het verbaasde me enkele weken later niets te vernemen dat ze de beurs had verdiend, waardoor ze dit jaar aan de Universiteit van Kaapstad zou kunnen studeren. Het vooruitzicht haar om de hoek te hebben verheugde me, en ik was blij te vernemen van haar zusje dat ze een appartement hadden gevonden in Rosebank. 1 Januari stuurde Krishna me het volgende SMSje “A very very very HAPPY NEW YEAR to u! Lots n lots of love n a biggg hug! :)”. Rond 10.00 ‘s ochtends op 2 januari stuurde ik haar een antwoord. Om 13.00 ging mijn telefoon, en Philippa antwoordde mijn vraag hoe het ging trillende stem: “Niet zo goed, Krishna is omgekomen in een ongeluk…….”

De afgelopen zeven weken zijn niet makkelijk geweest. Er zijn nog steeds dagen dat ik verdrietig ga slapen en wakker wordt met brandende tranen in mijn ogen. De auto waar ze in zat was niet eens in beweging toen een te snel rijdende vrachtwagen erbovenop kieperde. Het is bijna een wonder dat haar zusje en een vriendin er zonder de minste verwonding uitkwamen. Nog nooit is iemand zo dichtbij me overleden, nog nooit heb ik zo urgent het verdriet gevoeld van een lege plaats. Onbewust verwacht ik haar nog steeds ineens tevoorschijn te komen, op de campus waar ze nooit heeft gestudeerd zie ik haar donkere bos haar en kleine figuur meerdere keren per dag tussen de andere studenten. Ze zal altijd 21 jaar blijven. En ik zal haar nooit meer zien.

Toen ik in Augustus naar de kamer kwam kijken liet Kolade mij het huis zien. Door de immense voorraad boeken, de schilderijen en kunstzinnige snuisterijen en de buitendouche was ik binnen no-time verkocht. Aangekondigd als schrijver, maar later ook bijzonder goed in andere rollen waaronder academisch docent, tweedehands dealer en openbare aanklager, bleek Kolade al snel de ideale partner voor kleinschalige verbale wapenoefeningen en grotere oratieoorlogvoering. Emma trof ik enkele dagen daarna, en later bleek dat we beiden binnen tien seconden wisten dat het met mij wel goed met elkaar. Emma’s professionele veelzijdigheid heeft zijn oorsprong in haar persoon, en met een verleden in activisme, academie en management zijn er weinig gebieden waar ze geen mening over heeft. Todd, HIV/Aids onderzoeker met een opvallend bescheiden aanwezigheidsafdruk op het huishouden completeerde het gezelschap een maand later.

Emma en Kolade zijn, ongeacht hun Christelijke huwelijk, niet de eerste voor elkaar. Emma kwam uit een eerdere verbintenis, moest wat wilde haren kwijt en vond Kolade in een vrijblijvende periode in zijn leven. Dat ze aan elkaar zijn blijven plakken spreekt voor het effect dat ze op elkaar gehad moeten hebben. Het huwelijk vond plaats op een van de weinige afschuwelijk hete dagen in Kaapstad. Terwijl de thermometer 36 graden aangaf bewogen de programma boekjes ritmisch heen en weer over de gehele lengte van de kerkbanken. Kolade’s familie uit Nigeria werd gerepresenteerd door zijn moeder en oudste broer, terwijl Emma’s gehele familie uit de Oostkaap present was. Tijdens het uitspreken van de woorden “ja, ik wil” maakte Kolade met gebalde vuisten in de lucht een gebaar alsof hij een gescoorde goal vierde, en ik vermoed dat Emma nog dagen nadien moet hebben rondgelopen met speirpijn in haar kaken van het glimlachen. De ijskoude champagne heeft nooit beter gesmaakt.

De bruiloft was geweldig, en het geimproviseerde feest naderhand met de laatste fles champagne in een overvolle auto uniek. Toch voelde voor mij alle vreugde en blijdschap getint. Eens in de zoveel tijd waren mijn gedachte bij Krishna. De vervelende dingen zijn nu eenmaal vervelender dan de fijne dingen goed. En zeker op een dag van torenhoge blijdschap is de schrale lege diepte van verlies zoveel scherper te zien.

Decemberrust en vreten

Ik zit in mijn achtertuin, een prachtig achterplaatsje in warm oranje-rood, omringd met groene klimmers en een immense Olifants-oorplant, die als een berenklauw zo groot groeit in de zomerwarmte van de afgelopen weken en dagelijks met grote slokken geniet van de bewatering die hij ontvangt van de buitendouche. De computer speelt tot mijn geruststelling de muziek die ik over de afgelopen maanden heb weten te vergaren, een belangrijk feit als je weet wat het is om in de loop van enkele weken maar vijf cd’s te hebben om naar te luisteren. Het semester is ten einde, al loopt mijn werk voor mijn te schrijven scriptie gewoon door.

Mijn leven in de afgelopen weken is behoorlijk hectisch geweest. In de eerdere maanden had ik niet altijd evenveel te doen, maar de nieuwheid en daarmee gepaarde onhandigheid hielden me toch wel bezig. Veel van het werk voor mijn cursussen kwam vervolgens in de latere maanden, mede dankzij bureaucratische problemen omtrent de inschrijving voor een vak. Langere tijd heb ik met onzekerheden geleefd over uiteindelijk bureaucratisch en academisch succes, en hoewel ik meestal de mantra “het komt allemaal wel goed, op de een of andere manier” in redelijke rust voor mezelf wist te herhalen, leverde het constant moeten zoeken naar een nooduitgang en tussenweggetjes een behoorlijke hoeveelheid stress op.

De afgelopen weken zijn de meeste internationale studenten vertrokken, hetgeen toch een redelijk gat slaat in mijn vriendenbestand. De late inleverdatum van mijn paper en het aanvangen van de reisgidscursus twee weken geleden viel samen met een grote hoeveelheid afscheidsfeestjes, en iedereen weet dat afscheidsfeestjes de enige feestjes zijn die je niet kan missen, zeg maar vanwege de geografische implicaties rondom later contact. Dit alles viel samen met de eerste echte hittegolf van het jaar. Het resultaat was een hectisch studeren in de vrije uren, bezoeken aan de stranden en vele met gezelligheid afgevulde braais met vrienden die nu uit mijn leven zijn weggereisd.

De zwevende staat waarin ik me nu bevind met een vrije dag in het vooruitzicht en geen directe prioriteiten is dus ietwat atypisch en op hetzelfde moment bijzonder prettig. Het idee dat het al weken December is wil niet helemaal doordringen, de registers die hier geschakeld zijn aan deze maand zijn namelijk van een ander formaat en kaliber. Veel Capetonians pakken gedurende deze maand de biezen en rennen weg naar een vakantiehuis in de Oostkaap, aan de Westkust of in Mozambique, terwijl het hippe maar snelle stadsvolk uit Johannesburg in grote getale afreist naar de oceaan- en natuurpracht van het Kaap schiereiland. Deze volksverhuizing zorgt er voor dat in de komende maanden Kaapstad bruist van het leven, maar dat parkeerplaatsen schaars zijn, stranden vol en vele paden enorm begaan.

De feestdagen dienen zich aan met de permanente geur van barbeque. De eerste uitnodigingen voor oud-jaarsfeestjes zijn binnen. Nu wordt het ienemienemutten tot het laatste moment. Sommige dingen zijn overal hetzelfde.

Lotingsfeestje

Terwijl op Wilgenstraat 1 de rest van het gezin bijeen was om de sinterklaasgedichten voor te lezen was het in Kaapstad tijd voor een heel ander lotingsfeestje. De internationale bon ton gaf alvast een voorproefje op komende juni-juli met een groots georganiseerd festival rondom de loting voor het WK.

Long street was al dagen afgezet en stroomde vanaf het middaguur langzaam vol. De eigen meegebrachte biertjes mochten het terrein niet op en het koste wat moeite om ze illegaal in het park te drinken zonder de aandacht van de massaal aanwezige politiemacht te trekken, maar met het kampioensontbijt achter de kiezen kon de barricade worden geslecht.

Misschien ben je het 'regenboognatie' narratief ondertussen een beetje zat, maar het feestje die middag en avond was zelfs voor Kaapstadse begrippen enorm gemixt, en niet de blanke aangelegenheid die verschillende sceptici hadden voorspeld. De treinen uit de Cape Flats reden extra diensten tot laat in de avond en zodoende ook naderhand iedereen voor een schappelijke prijs weer huiswaarts. Naast de verschillende Zuid-Afrikaanse groeperingen was er in de mensenmassa van elk deelnemend land wel een groepje supporters te vinden, en de schrikbarende hoeveelheid oranje gecombineerd met bier in de zon deed denken aan koninginnedag in Amsterdam, inclusief de drukte en de herrie.

Waar normaal gesproken de Duitsers in Kaapstad duidelijk aanwezig zijn was het witte shirt nauwlijks te zien, al kan het zijn dat duitsers over het algemeen wat terughoudend zijn in het zwaaien met hun driekleur. Verder regende het Zuid-Afrikaanse vlaggen.

Ik had aan veel gedacht voordat ik richting Zuidelijuk Afrika vertrok in Juni, maar een oranje hesje of sjaal zat daar niet bij. Pavel, een Jamaicaan met Nederlandse vrouw had me uitgenodigd voor een Oranje feestje op een balkon direct boven het podium, en daar was ik al snel geheel en al in oranje gehuld. Heineken sponsorde het open bar evenement en tegen de tijd dat de werkelijke loting begon en ik beneden op straat mijn andere vrienden tegenkwam had de Amsterdamse brouwer al de nodige trucjes uitgehaald met mijn evenwichtsorgaan en verantwoordelijkheidsgevoel.

Van de loting zelf heb ik niet zo heel veel meegekregen en ook de wetenschap dat we bij Japan, Kameroen en Denemarken in de poule zitten deed me op dat ogenblik niets dan goed. Met een boel getoeter op mijn nieuwe vuvuzela en geexperimenteer met het drinken van bier uit de tuit (totaal geen probleem en spectaculair wanneer je na het bier te hebben weggeklokt de laatste resten loeiend over de menigte verneveld)was het al snel na middernacht.

De realisering dat de Nederlandse poule lang niet de makkelijkste was de volgende morgen was niet de reden van mijn hoofdpijn en algehle misere. Dat was natuurlijk dat ene laatste biertje dat ongemerkt mijn vuvuzela binnen druppelde. Ik heb het altijd al gezegd: als ik de hele avond Heineken drink heb ik de volgende dag nergens last van, maar na die ene Amstel... oei oei oei!