Tegenzitten is een werkwoord

Als reddingswerker zelf onder het puin verdwijnen is zowel het toppunt van ironie als opoffering en het gebeurde deze week toen een naschok de stad Van in het Oosten van Turkije raakte. Erg opbeurend was de kwalificatiewedstrijd voor Euro 2012 niet die door de duizenden geëvacueerden in ondergesneeuwde tentenkampen werd bekeken, Turkije verloor in Istanboel kansloos met 3-0 tegen Kroatië en mag morgen nog eens aantreden in Zagreb. Tel daar een opnieuw oplaaiend etnisch conflict bij op in het Oosten van het land en je kunt stellen dat het soms gewoon niet meezit.

Fikkie steken is een erfkwaliteit. Op de plekken waar het vuur moet worden aangewakkerd in kachel of mangal vertellen de jongens over hoe ze vroeger altijd toekeken hoe hun vaders onvermoeibaar stonden te wapperen en blazen. Nu gaat het er zelf hard aan toe. Toegewijde opbouw van de stapel. Zweetdruppels boven ernstige fronsen. Als dan worsten liggen te knisperen en de kachel blakert weet ik zeker dat ze hun vader trots zouden maken.

Diezelfde jongens hebben, net als alle andere jongens in Turkije, een horde te nemen midden 20. De militaire dienst. Waar ik alleen tegen mijn 18de verjaardag een brief op de mat vond waarin werd vermeld dat de mobilisatie van dienstplichtigen tot nader order is opgeschort, worden de heren hier minder vrijblijvend geïnformeerd. Als je niet gaat studeren is het duidelijk: op je 20ste mag je voor 15 maanden aan de bak. Als je studeert kun je de diensttijd uitstellen tot na je studie en hoef je maar 6 tot 12 maanden. Als je voor drie jaar in het buitenland woont en werkt mag je voor een goede €5000,- je diensttijd verkorten tot 21 dagen.

En als je niet wil? Je kunt zeggen dat je homoseksueel bent. Behalve dat dit in vrijwel heel Turkije een boel scheve blikken oplevert bij familie, kennissen en buren, wordt je dan ook nog verwacht je geaardheid te "bewijzen" in een militair hospitaal... Goed, de aantrekkelijkheid van die optie is voor homoseksuelen zelf minimaal. Je kunt ook de bak in, maar in plaats van 4 jaar brommen en er dan -met strafblad en al- vanaf zijn, mag je dan alsnog dienen. Zijn er nog andere manieren, behalve naar het buitenland vertrekken? In de praktijk blijkt dat je na je studie enige jaren niet wordt opgeroepen. Het is dan vervolgens zaak om wanneer ze je berichten razendsnel een nieuwe studie te beginnen. Hierna geldt weer hetzelfde stramien en als je dat tot je 40ste kan volhouden, kun je, technisch, de dans ontspringen.

Maar meestal komt het niet zo ver, gaan de jongens schoorvoetend het leger in, staan ze maandenlang geparkeerd voor een of ander legergebouw of grensovergang, of worden ze als ze pech hebben in de bevochten gebieden geplaatst waar gewapende conflicten geen uitzondering zijn. Daarna kunnen ze dan eindelijk echt aan hun leven beginnen. Ik zie de voordelen van een professioneel leger steeds beter in.